کشف اشعه ایکس

احتمالاً تاکنون برای شما هم سوال پیش آمده که کاشف اشعه ایکس کیست و چه کسی اشعه ایکس را کشف کرد؟ در واقع اشعه ایکس یا پرتو ایکس که امروزه زندگی ما را به خصوص در صنعت پزشکی متحول ساخته توسط فردی به نام ویلهلم رونتگن کشف شد. این کشف در واقع در سال ۱۸۹۵ به وقوع پیوست. کاشف اشعه‌ای ایکس آلمانی بوده بنابراین می‌توان گفت سرآغاز ورود اشعه ایکس به صنعت پزشکی از آلمان نشات گرفت. از این رو امروز تصمیم گرفتیم تا نحوه کشف اشعه ایکس را با جزئیات بیشتر در اختیارتان بگذاریم؛ چرا که شما باید تاریخچه این کشف بزرگ را بدانید تا بتوانید اهمیت و ارزش آن را بفهمید. به همین منظور پیشنهاد می‌کنیم که ادامه این مطلب را از دست ندهید . 

بیشتر بخوانید : دستگاه ایکس ری

نحوه کشف اشعه ایکس

در سال ۱۸۹۵ فیزیکدان مشهور آلمانی در وورتسبورگ که مشغول انجام آزمایش‌های مختلف بر روی الکتریسیته و هدایت آن از طریق گازهای کم فشار به وسیله یک لوله شیشه‌ای و سیم القایی بود متوجه اشعه مرموز و مشکوک شد که می‌توانست باعث روشن شدن شیء در نور فلورسنت شود و اشیای دیگر را به نمایش بگذارد. در همان لحظه رونتگن دست خود را در میان فضای حایل بین شیشه و سیم قرار داد ناگهان از نتیجه شگفت زده شد. 

رونتگن دست خود را می‌دید که سایه دستش در واقع همان استخوان‌های انگشتانش بود. در واقع اشعه ایکس تصویری از درون دست رونتگن به نمایش گذاشته بود. از این رو می‌توان گفت رونتگن اولین نفری بود که توانست بدون شکافتن و جراحی بدن قسمت‌های داخلی آن را مشاهده کند. در همین حین رونتگن کشف کرد که صفحه عکاسی می‌تواند با یک صفحه فلورسنت جایگزین شود و در مواقع مختلف مورد استفاده قرار گیرد. همه این اتفاقات در سال ۱۸۹۵ اتفاق افتاده بود در حالی که در سال ۱۸۹۰ عکاسی انگلیسی به نام جنین همراه با گودسپید در حال عکاسی بودند که ناگهان متوجه اشعه یا پرتو ایکس شدند اما آنها نتوانستند مشاهدات و آزمایشات خود را به سرانجام برسانند. 

این در حالی بود که در سال ۱۸۹۵ رونتگن موفق به ثبت مشاهدات و کشف اشعه ایکس شد. به همین دلیل است که نام گودسپید و ویلیام جنینگز فراموش شد و امروزه کاشف آلمانی اشعه ایکس را همان ویلهلم رونتگن می‌شناسند. 

تاثیر و کاربرد اشعه ایکس

به جرات می‌توان گفت بزرگترین و مهم‌ترین کشف نه تنها در گذشته بلکه در دنیای امروز هم اشعه ایکس شناخته می‌شود. اشعه ایکس در واقع انقلاب بزرگی را در دنیا ایجاد کرد به طوری که امروزه از آن در صنعت پزشکی، شیمی، فیزیک و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد و تاکنون باعث ایجاد کشفیات بزرگ دیگری هم شده است. علاوه بر آن دنیای نجوم هم با استفاده از کشف اشعه ایکس باعث تحول و کشفیات بزرگی شده، شاید باورتان نشود اما در سال ۲۰۰۹ کشف اشعه ایکس رتبه اول را در جهان به دست آورد؛ به طوری که اهمیت آن بیش از هر چیز دیگری بوده و در رتبه دوم پس از پنی سیلین قرار گرفت. به همین طریق می‌توان اهمیت و کاربرد اشعه ایکس را فهمید. 

کاشف آلمانی اشعه ایکس یعنی ویلهلم رونتگن نام کشف خود را به زبان X-strahlen  نام نهاد.  X-strahlen  در زبان آلمانی به معنی اشعه یا پرتو ایکس است. به طور کلی ایکس را به عنوان عاملی ناشناخته می‌دانند. مثلاً در ریاضیات ما عامل مجهول را با ایکس نشان می‌دهیم. با وجود اینکه امروزه اشعه ایکس یکی از بهترین عوامل برای شناخت موارد مختلف به نظر می‌رسد، اما باز هم ناشناخته بودن خود را حفظ کرده و در معنا و مفهوم آن تغییری ایجاد نشده است. هرچند که در گذشته نام اشعه ایکس را با نام پرتو رونتگن هم می‌شناختند و تصاویری که حاصل از اشعه ایکس بود را رونتگنوگرام می‌نامیدند. 

ویلهلم رونتگن در گذشته آزمایشات بسیار زیادی با اشعه ایکس انجام می‌داد و تصاویر مختلفی را به ثبت می‌رساند. در این میان یکی از تصاویر و مشاهداتی که در آزمایشگاه خود با استفاده از اشعه ایکس انجام داد تصویری از دست همسرش بود. آنا برتا همسر ویلهلم رونتگن گفته بود در ابتدا زمانی که تصویر دست خود را که در انگشتش حلقه بود را مشاهده کرد. اولین چیزی که گفت این بوده که من مرگ را با چشمان خود دیدم. هرچند که این گفته به خاطر اذیت شدن آنا نبوده بلکه به خاطر ترس و وحشت او از چیزی بوده که تاکنون ندیده بود. 

استفاده از اشعه ایکس

جالب است بدانید که تنها چند هفته بعد از اینکه ویلهلم رونتگن از کشف خود رونمایی کرد به سرعت پزشکان مشغول به استفاده از این اشعه یا پرتو شدند. بیشترین کاربرد اشعه ایکس در بیمارستان‌ها به هنگام جراحی بود چرا که پزشکان می‌توانستند وجود گلوله و اجسام دیگر را در بدن به راحتی تشخیص داده و با جراحی خارج کنند. به عنوان مثال اولین پزشکی که از اشعه ایکس برای تشخیص اشیای خارجی در بدن استفاده کرد، یک سوزن را در دست یک زن تشخیص داد و بلافاصله آن را جراحی کرده و خارج نمود این موضوع تحول شگرفی در دنیای پزشکی ایجاد نمود. 

پس از گذشت مدت زمان کوتاهی در بیمارستان گلاسکو یک بخش خصوصی برای تشخیص از طریق اشعه ایکس تاسیس شد که در چنین بخشی افراد زیر نور اشعه ایکس قرار می‌گرفتند تا پزشکان و جراحان به وجود اشیا خارجی در بدن آنها و همچنین شکستگی و زخم‌های مختلف پی ببرند. در واقع تشخیص از راه تصویربرداری برای جراحان و پزشکان شگفت انگیز بود و سرعت و درمان را در بیماران افزایش می‌داد. همانطور که امروزه شاهد آن هستیم! 

مضرات و مزایای اشعه ایکس

یکی از مهم‌ترین مواردی که در رابطه با اشعه ایکس ذهن افراد را به خود مشغول کرد در رابطه با مضرات این اشعه بود. در واقع زمانی که اشعه ایکس کشف شد مردم تصور می‌کردند که به هیچ عنوان ضرری ندارد، به همین دلیل از آن در موارد مختلفی استفاده می‌کردند. به عنوان مثال اشعه ایکس یک عامل سرگرمی در انواع سیرک‌ها و مهمانی‌ها صورت گرفته بود. این در حالی بود که در سال ۱۹۰۴ دستیار توماس ادیسون با نام کلارنس دالی بر اثر برخورد بسیار زیاد با اشعه ایکس سرطان پوست گرفت و از دنیا رفت. 

از آن پس نگرانی‌های مردم در رابطه با استفاده از اشعه ایکس افزایش یافت، اما نکته قابل توجه این است که در آن زمان حد و حدود قرار گرفتن افراد در برابر اشعه ایکس مشخص نشده بود و همچنین کنترلی بر دوز ساطع شده از این اشعه وجود نداشت. اما امروزه اشعه‌ ایکس و میزان دوز و طول موجی که از آن به بدن افراد ساطع می‌شود نه تنها آسیب و ضرری ندارد بلکه باعث کشف انواع سرطان‌ها و بیماری‌های مختلف نیز خواهد شد. امروزه افراد در طولانی مدت زیر اشعه ایکس قرار نمی‌گیرند که آسیب و ضرری برای آنها داشته باشد.