021-88534441

برای مشاوره رایگان و ثبت سفارش با ما در ارتباط باشید.​

آشنایی با مفاهیم دستگاه های ایکس ری

زمان مطالعه: 8 دقیقه

آشنائی با مفاهیم دستگاه های ایکس ری

این مقاله جهت شناخت و کمک به شناسائی و درک بهتر از تجهیزات ایکس ری و با هدف بررسی قطعات فیزیکی – نرم افزار و تجهیزات کمکی آن توسط شرکت پیمان گزاران نگاشته شده است .

و اینکه چگونه سیستمی را که مناسب ترین گزینه جهت نیازهای امنیتی و حفاظتی ما می باشد را انتخاب کنیم.

برای شناخت بهتر و انتخاب مناسب یک دستگاه ایکس ری 5 بخش جداگانه را بررسی می نمائیم.

1- مفاهیم بنیادی دستگاه ایکس ری

2- انواع دستگاهها ایکس ری

3- ضریب نفوذ در فولاد و انواع سیم

4- ویژگی های مهم نرم افزاری

5- نتیجه گیری جهت انتخاب

آشنائی با مفاهیم دستگاههای ایکس ری

بخش 1 : مبانی و مفاهیم اصلی دستگاه ایکس ری

1- تونل تصویربرداری : سطح مقطعی است که کالا و یا بار از داخل آن عبور کرده و تصویربرداری انجام می شود

تونل بازرسی کالا

                                                                                                    تونل بازرسی کالا

این سطح کاملا” توسط پرده های سربی و همچنین پانل های سرب جهت جلوگیری از تابش اشعه ایکس ری به بیرون از دستگاه محافظت می شود.

سایز تونل تصویربرداری و یا بازرسی بر اساس ابعاد و اندازه وسایل و بارهائی که تصویربرداری از آنها انجام میشود طبقه بندی میشوند.

این ابعاد از 35×55 سانتی متر شروع شده و تا حداکثر 180×180 سانتی متر در دستگاههای ثابت می باشد. که بر اساس طول و عرض دهانه ورودی محاسبه می شود.

جهت تصویربرداری از سایز های بزرگتر همچون تصویربرداری از کامیون و یا تریلرها از دستگاههای ویژه استفاده می شود که جهت هر مورد بصورت جداگانه و بر اساس نیاز خریدار طراحی و ساخته میشود.

2- نوار نقاله 

سطحی است که کالا و یا بار بر روی آن قرار گرفته و جهت تصویربرداری از داخل ایکس ری عبور داده میشود. در دستگاههای بزرگ که جهت تصویربرداری از بارهای بزرگ و پالت بکارگرفته میشود بجای نوار نقاله از غلتک های مخصوص استفاده میشود.

نوار نقاله Conveyor Belt

                                                                                                          نوار نقاله

                                                                                                      Conveyor Belt 

3- ژنراتور ایکس ری

 بصورت معمول و استاندارد ژنراتورهای ایکس ری اشعه تابشی را به سمت بالا و با زاویه 90 درجه ( مطابق شکل زیر ) در داخل تونل بازرسی می تابانند. اکثر ژنراتورهائی که در دستگاههای ایکس ری مورد استفاده قرار میگیرند از لامپ های ایکس ری با قدرت تابشی 140 – 160 و یا 180 کیلوولت استفاده میکنند.

البته در سیستم های بزرگتر این لامپ ها تا 200 ویا حتی 320 کیلوولت نیز میرسد.

آشنائی با مفاهیم دستگاههای ایکس ری

4- سنسورهای آشکار ساز 

مجموعه سنسورهای آشکارساز از تعدادی دیود سنسور جهت اندازه گیری سطوح بالا و پائین انرژی تشکیل میشوند.

این مجموعه دیودها که بصورت L شکل مطابق شکل زیر مباشند جهت محاسبه انرژی عبوری از کالا و یا شئ داخل تونل مورد استفاده قرار میگیرند.

سنسورهای آشکار ساز

5- پانل مرکزی جهت اپراتور 

توسط این پانل – اپراتور و یا استفاده کننده میتواند کلیه تنظیمات و عملیات مربوط به دستگاه ایکس ری را هدایت کند.

در حقیقت توسط این پانل استفاده کننده میتواند شروع و یا خاتمه بازرسی – همچنین کلیه امکاناتی را که نرم افزار در اختیار او قرار میدهد و جهت شناسائی بهتر کالا مورد می باشد را مورد استفاده قرار دهد.

پانل کنترل اپراتور

                                                                                                     پانل کنترل اپراتور

                                                                                                Operator Control Panel

بخش دوم : انواع ماشین های ایکس ری

1- ولتاژ ژنراتور :

میزان ولتاژ لامپ ایکس ری بسته به میزان چگالی جسم و دهانه تونل دستگاه می باشد.

بعبارت دیگر هر چه ابعاد تونل ایکس ری بزرگتر باشد جهت بازبینی دقیق نیاز به ژنراتورهای قوی تری داریم. ولی ذکر این نکته لازم است که اگر توان ژنراتور خیلی بالا باشد بدللیل نفوذ بسیار بالا امکان تشخیص کامل تصویر از بین می رود.

بطور کلی جهت دستگاههای ایکس ری از ژنراتور های با ولتاژ 140 کیلو ولت در دستگاههای کوچک و 160 تا 180 کیلو ولت در دستگاههای متوسط و بزرگ و 320 تا 450 کیلو ولت برای دستگاههائی که چگالی بسیار بالائی مورد انتظار است – استفاده می کنند.

2- موقعیت قرار گرفتن ژنراتور

طراحی محل قرار گرفتن ژنراتور ایکس ری بصورت عام در بخش پائینی و رو به بالا می باشد. ولو در برخی از دستگاهها بنا به مصالحی ژنراتور در بالای دستگاه قرار گرفته و یا در پاره ای موارد در سمت راست و یا چپ دستگاه می باشد.

البته در دستگاههائی که از دو دستگاه ژنراتور Dual View استفاده شده است موقعیت قرار گرفتن ژنراتورها یکی در پائین و دیگری در سمت چپ و یا راست و یا تلفیقی از این موارد می باشد.

1-2- رو به بالا Up-Shooting

در این دستگاههای ژنراتور ایکس ری در بخش پائینی تونل و به سمت بالا قرار گرفته که شامل اکثر دستگاههای ایکس ری می شود.

دستگاههای تصویربرداری رو به بالا

                                                                                        دستگاههای تصویربرداری رو به بالا

                                                                                   Up-Shooting X-Ray Machine S3-XX-XX

2-2- تصویربرداری از پهلو – Side-Shooting

در دستگاههائی که تصویربرداری بصورت جانبی انجام میشود – ژنراتور ایکس ری در قسمت راست و یا چپ تسمه نقاله قرار گرفته است.

در مواردی که تصویربرداری از اجسام سنگین انجام میشود معمولا” تصویربرداری بصورت افقی می باشد.

تصویر برداری از پهلو

                                                                                                     تصویر برداری از پهلو

                                                                                             Side Shooting X-Ray Machine

3-2- تصویربرداری از بالا به پائین Down-Shooting

در مقابل سیستم های تصویربرداری افقی – در دستگاههای تصویربردار از بالا ژنراتور در بخش بالائی دستگاه سوار شده و بصورت عمودی و رو به پائین – تصویربرداری انجام می شود.

بدلیل ساختار فیزیکی این دستگاهها جهت دریافت تصویر مناسب لازمست تا سرعت حرکت جسم بسیار کمتر از موارد دیگر باشد. و عمدتا” جهت تصویربرداری از بارهای بزرگ و پالت ها استفاده می شود. و استفاده آن منحصــــر به بخش های بار Cargo می باشد.

تصویر برداری از بالا به پائین                                                                                                 تصویر برداری از بالا به پائین

                                                                                            Down Shooting X-Ray Machine

2- تصویربرداری دوجهته – Dual View

در این دستگاهها دو ژنراتور نصب شده است که همزمان از دو جهت مختلف از بار تصویربرداری نموده و دو تصویر همزمان در دو مانیتور در اختیار اپراتور قرار می دهد.

این دستگاهها در مکانهای بسیار حساس و برای تصویربرداری بسیار دقیق مورد استفاده قرار می گیرد.

تصویر برداری دو جهته با دو ژنراتور

                                                                                         تصویر برداری دو جهته با دو ژنراتور

                                                                                     Dual View X-Ray With Two Generator

بخش سوم : ضریب نفوذ در فولاد Steel Penetration

و تشخیص سیم Wire Resolution

در یک دستگاه ایکس ری میزان نفوذ در فولاد و یا به عبارتی تشخیص نوع موادی که با پوشش فلزی پنهان شده اند بسیار مهم است . همچنین آشکارکردن و یا تشخیص سیم های بسیار نازک که میتواند در ساخت هر گونه بمب بکار گرفته شود.

در حقیقت این دو پارامتر می توانند در شناسائی هر چه بیشتر کالاهای تصویربرداری شده مؤثر باشند.

1-3 – نفوذ در فولاد Steel Penetration

قابلیت تشخیص مواد و نوع آن در حالتیکه توسط یک حفاظ فلزی بصورت کامل پوشیده شده است – شیلد شده است – را با عبارت ضریب نفوذ در فولاد معرفی می کنند .

این میزان بر حسب میلی متر تعریف شده و ضریب نفوذ آنها در استیل می تواند از 29 میلی متر تا 39 و برخی تا بیش از 40 باشد.

نفوذ در فولاد Steel Penetration

2-3- تشخیص سیم Wire Resolution

قدرت تشخیص سیم های فوق العاده نازک در شناسائی موارد تهدید بسیار مهم می باشد . در مواردی جهت سیستم های تایمر بمب از سیم های بسیار نازک استفاده میشود که شناسائی آن توسط دستگاه بسیار مهم می باشد.

که مطابق استانداردهای مربوط به سیم در آمریکا این مهم بر اساس Wire Gage طبقه بندی میشود. بصورتی که هرچه سیم نازک تر باشد شماره AWG آن بالاتر می رود. و لذا دستگاههای با کیفیت بالا دارای AWG بالاتری می باشند.

تشخیص سیم Wire Resolution

بخش چهارم : نرم افزار شناسائی کالا

یک از مهم ترین پارامترهای یک دستگاه ایکس ری نوع نرم افزار آن می باشد. که به اپراتور توانائی تشخیص هر چه بهتر نوع کالا و محتویات آنرا می دهد.

بهمین دلیل در شرکت های شاخص نرم افزار جزو پارامترهای بسیار منحصربفرد دستگاه به حساب می آید. هر چند اکثر شرکتهای تجاری از نرم افزارهای مشابه استفاده می کنند.

ولی قابلیت های ویژه نرم افزاری از جمله تعداد رنگهای قابل تفکیک – قابلیت اندازه گیری عدد اتمی که می تواند دقیقا” نوع کالا را مشخص نماید – بسیار مهم می باشد.

در این تشخیص مواد بجای سه رنگ با 6 رنگ تفکیک می شوند و همچنین محاسبه Atomic- Z- Number ویژگی بسیار برجسته ای است که در کمتر دستگاهی قابل مشاهده است.

همچنین بهره گیری از نرم افزارهای لینوکس و جمع موارد فوق میتواند امتیاز بسیار ویژه ای را به سیستم بدهد.

1-4 – تصویر برداری 6 رنگ

در دستگاههائی که قابلیت تصویر برداری 6 رنگ را دارند علاوه بر رنگ های نارنجی – سبز – آبی – از رنگ های قهو های – زرد و بنفش نیز استفاده شده است .

این تفکیک رنگی اپراتور را قادر می سازد تا در تشخیص بسیاری از مواد و کالاها توانمند گردد.

بطور مثال در دستگاههای ایکس ری مواد منفجره از نوع C-4 , TNT , Semtex و همچنین هروئین و کوکائین به رنگ نارنجی نشان داده می شوند. ولی در دستگاههای با تفکیک 6 رنگ – مواد منفجره C-4 , TNT , Semtex با رنگ قهوه ای و مواد مخدر همانند هروئین و کوکائین و الکل با رنگ نارنجی نشان داده می شود.

همچنین مواد شیمائی جامد و باروت به رنگ سبز نمایش داده میشود. که در دستگاههای 6 رنگ اپراتور را قادر می سازد تا مواد شیمیائی جامد را به رنگ زرد و مواد منفجره چون باروت را به رنگ سبز مانیتور نماید .

در خصوص فلزات نیز در دستگاههای 3 رنگ آنها را به رنگ آبی نشان میدهد ولی در دستگاههای 6 رنگ به اپراتور قابلیت شناسائی فلزاتی چون طلا و نقره و سایر فلزات را میدهد. بطوریکه طلا و نقره را به رنگ بنفش و آهن و فولاد را به رنگ آبی نشان میدهد.

تصویر برداری 3 رنگ

                                                                                                    تصویر برداری 3 رنگ

تصویر برداری 6 رنگ

                                                                                                    تصویر برداری 6 رنگ

                                                            در این شکل بطری ها به رنگ زرد و برخی دیگر به رنگ قهوه ای دیده می شوند

2-4 – اندازه گیری Atomic Z-Number

برای شناسائی نوع شیء و یا کالای مورد نظر می توان پس از مشخص کردن محل مورد نظر Z-Number Atomic آنرا مشخص نمود . که این عدد همراه با رنگ شیء میتواند در تشخیص کامل نوع کالا بسیار موثر باشد.

در زیر جدول مربوط به رنگ همراه با موارد تشخیصی ارائه شده است. در این جدول به راحتی میتوان با استفاده از رنگ و Z-Number نوع مواد بکار رفته شده در کالا را تشخیص داد.

اندازه گیری Atomic Z-Number

شرکت پیمان گزاران در راستای افزایش اطلاعات عمومی نسبت به تهیه این مقاله اهتمام نموده است.

در حقیقت انتخاب یک دستگاه ایکس ری بسیار حائز اهمیت است. و برای این منظور دانش اولیه در خصوص دستگاهها ی ایکس ری و فاکتورهای مختلف آن میتواند ما را در انتخاب یک دستگاه ایکس ری مناسب هدایت نماید.

انتخاب یک دستگاه ایکس ری مناسب

این فاکتور از ابعاد تونل – ولتاژ ژنراتور – میزان ضریب نفوذ در فولاد – تشخیص سیم و مهمتر از همه نرم افزار آن می تواند باشد.

کارشناسان این شرکت همواره آمادگی کامل جهت هر گونه مشاوره و کمک در زمینه های فوق را دارا می باشند.

error: Content is protected !!